Fitohormony, nazywane również hormonami roślinnymi, są niezwykle istotnymi cząsteczkami, które kierują procesami wzrostu i rozwoju roślin. Ich działanie, przypominające funkcje estrogenów w organizmach zwierzęcych, wywiera ogromny wpływ na życie roślin, regulując wszystko – od wzrostu komórek po reakcje obronne. Choć działają w mikroskopijnych stężeniach, ich rola jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania roślin. Wśród fitohormonów wyróżniamy auksyny, cytokininy i gibereliny, które współdziałają w skomplikowanej sieci interakcji, decydując o przyszłości roślin. Odkryjmy, jak te naturalne substancje chemiczne kształtują świat roślin i jakie mają znaczenie w hodowlach in vitro.

Fitohormony – hormonami roślinnymi

Fitohormony, często nazywane hormonami roślinnymi, to naturalne związki chemiczne produkowane przez same rośliny. Odgrywają one kluczową rolę, ponieważ sterują ich wzrostem, rozwojem oraz wpływają na różnorodne procesy zachodzące w komórkach. Co ciekawe, działają niezwykle silnie nawet w bardzo niewielkich ilościach.

Czym są fitohormony i jak działają?

Fitohormony to specjalne związki chemiczne naturalnie produkowane przez rośliny. Nawet w śladowych ilościach – mówimy o stężeniach rzędu 10⁻⁶ mol/dm³ – odgrywają one kluczową rolę, kontrolując wszystkie procesy życiowe.

Te potężne hormony kierują wzrostem i rozwojem rośliny, potrafią go zarówno przyspieszać, jak i hamować, dostosowując działania do aktualnych potrzeb. Swój sygnał przekazują, łącząc się z precyzyjnie dobranymi receptorami w komórkach, co inicjuje wewnętrzne mechanizmy reakcji. Roślina sama je wytwarza w różnych swoich częściach, na przykład w czubkach pędów czy korzeniach.

Każdy fitohormon ma swoje specyficzne zadanie, a ich prawidłowe działanie i równowaga są fundamentalne dla zapewnienia właściwego rozwoju całego organizmu roślinnego.

Jakie są rodzaje fitohormonów: auksyny, cytokininy, gibereliny?

Rośliny wytwarzają własne substancje regulujące – hormony, często nazywane fitohormonami. Spośród nich wyróżniamy kilka kluczowych grup.

• jedną z nich są auksyny, które głównie pobudzają komórki do wzrostu wydłużeniowego, co przekłada się na rozwój pędów i korzeni,
• następną ważną grupą są cytokininy, odpowiadają za kontrolę podziałów komórkowych, a także za różnicowanie się roślinnych tkanek,
• gibereliny to kolejna grupa, która często współdziała z auksynami, mają istotny wpływ na wzrost łodyg, a dodatkowo wspierają proces kiełkowania nasion oraz kwitnienie.

Te omówione typy hormonów odgrywają fundamentalną rolę, będąc niezbędnymi dla prawidłowej fizjologii roślin.

Jaką rolę odgrywają fitohormony w procesach rozwoju i wzrostu roślin?

Fitohormony odgrywają niezwykle ważną rolę w życiu roślin. To one sterują ich prawidłowym wzrostem i rozwojem, kontrolując ten proces – potrafią go zarówno przyspieszać, jak i spowalniać. Działają bezpośrednio na komórki: wpływają na ich rozciąganie i podziały, a także modyfikują ścianę komórkową, nadając jej elastyczność niezbędną do rozrostu. Te cenne związki krążą po całej roślinie, docierając dokładnie tam, gdzie w danej chwili są potrzebne. Dodatkowo, wspierają rośliny w ich naturalnej obronie i pomagają radzić sobie z niekorzystnymi warunkami czy stresem.

Fitohormony w hodowlach roślinnych in vitro

W rozmnażaniu roślin metodą in vitro kluczową rolę odgrywają fitohormony – specjalne hormony roślinne stosowane w precyzyjnie dobranych mieszankach.

Dzięki odpowiedniemu składowi tych substancji możliwe jest uzyskanie niezróżnicowanej tkanki, znanej jako kallus.

Jednak kluczowe jest odpowiednie stężenie i proporcje tych związków.

Na przykład, aby pobudzić rozwój korzeni, stosuje się wyższą dawkę auksyn.

Z kolei dominacja cytokinin w pożywce stymuluje formowanie się pędów.